Boekhout van Solinge, Tim (1996), De aanbodzijde van cocaïne en crack. In: Boekhout van Solinge, Tim (1996), Heroïne, cocaïne en crack in Frankrijk. Handel, gebruik en beleid. Amsterdam, CEDRO Centrum voor Drugsonderzoek, Universiteit van Amsterdam. pp. 53-62.
© Copyright 1996 Tim Boekhout van Solinge. All rights reserved.

[PDF] [French] [Previous] [Contents] [Next]

Heroïne, cocaïne en crack in Frankrijk

3  De aanbodzijde van cocaïne en crack

Tim Boekhout van Solinge

3.1  Inleiding

Cocaïne wordt gemaakt op basis van cocabladeren die worden verbouwd in Zuid-Amerika. De laatste jaren is de produktie van deze drug enorm toegenomen, in die mate dat wel wordt gesproken van een overproduktie.[110] In tegenstelling tot heroïne wordt cocaïne wel in grote hoeveelheden onderschept, soms met verschillende tonnen tegelijkertijd. Men zou hierdoor kunnen vermoeden dat de drugsbestrijdingsdiensten aardig vat hebben op deze handel. Het tegendeel is eerder waar. Wordt namelijk gekeken naar de hoeveelheden die worden geproduceerd en de hoeveelheden die worden onderschept, dan kan men zich afvragen waar toch dit enorme verschil is gebleven.[111] Afgaande op dit verschil, kan men zich niet aan de indruk onttrekken dat er een grote markt is voor cocaïne. Hiermee is dan ook meteen de beperking aangegeven van dit en het volgende hoofdstuk, namelijk dat er over het algemeen zo weinig bekend is over de gebruikers van cocaïne in Frankrijk.

Dit hoofdstuk en het volgende zullen in hoofdzaak niet gaan over 'gewone' cocaïne, dat wil zeggen cocaïne-hydrochloride. De nadruk zal liggen op crack, een derivaat van cocaïne of, anders gesteld, cocaïne die kant-en-klaar in rookbare vorm wordt aangeboden. Het is namelijk zo dat cocaïne in het algemeen niet zo veel te maken heeft met de drugsproblematiek zoals wij die doorgaans kennen. Het gebruik van crack daarentegen, heeft wel een aantal van deze aspecten in zich.

Dit hoofdstuk gaat hoofdzakelijk over de crackhandel in Frankrijk. Aangezien crack een derivaat is van cocaïne, zal ook aan cocaïne enige aandacht worden geschonken. Eerst zal daarvoor worden ingegaan op de (internationale) handel in cocaïne. Net als in het hoofdstuk over heroïne, zullen enkele cijfers worden genoemd met betrekking tot de onderschepte hoeveelheden. De nadruk zal echter liggen op het aanbod van crack in Frankrijk. In de praktijk komt dit neer op Parijs, aangezien dit de plaats is waar in Frankrijk de stof het eerst werd gesignaleerd. Daarnaast zijn alle beschikbare Franse bronnen gebaseerd op de situatie in de hoofdstad.

3.2  Cocaïne-onderscheppingen in Europa

Uit de drugsvangsten van verschillende landen kan men een beeld krijgen van de bestaande handelsstromen. Dit wil dan nog niet zeggen dat de handelskanalen daarmee geheel in kaart zijn gebracht. Nogmaals zij benadrukt dat drugsvangsten de werkelijke handelsstromen altijd maar ten dele weergeven.

Als men de cijfers van de douane of van Europol bekijkt, dan valt ten eerste op dat, vergeleken met heroïne, er zulke grote hoeveelheden cocaïne worden onderschept. Werd er in 1994 in de landen van de Europese Unie 5.907 kilo heroïne onderschept, de cocaïne-onderscheppingen waren een veelvoud daarvan: 28.968 kilo.[112]

Het feit dat de cocaïnevangsten zo omvangrijk zijn, zou te maken kunnen hebben met de overproduktie van cocaïne is in Zuid-Amerika. Zoals zojuist in de inleiding al werd gesteld, zijn er aanwijzingen dat het aanbod de vraag overtreft. In geval van overproduktie kunnen grote handelaren zich permitteren bepaalde risico's te lopen. Het is dan immers minder 'erg' als er af en toe een vrachtje verloren gaat. Ook is het mogelijk dat grote handelaren doelbewust een lading laten onderscheppen als daarmee een andere, grotere lading er gemakkelijker doorkomt.

Een andere reden van het volume van de cocaïnevangsten heeft waarschijnlijk te maken met de handelsroutes. Cocaïne komt uit Zuid-Amerika en bereikt Europa per definitie over zee. De punten van binnenkomst voor de cocaïne die bestemd is voor de Westeuropese markt, zijn dus in veel gevallen -direct- de Westeuropese havens. Dit verklaart waarom er soms zeer grote cocaïnevangsten van verschillende tonnen worden gedaan. In maart 1994 bijvoorbeeld werden twee zeer grote vangsten gedaan: 5.400 kilo in Savona (Italië) en 3.126 kilo in Zeewolde (Flevoland).[113]

De cocaïnehandel verloopt dus via een ander patroon dan de handel in heroïne. Zoals al is beschreven in het eerste hoofdstuk, bereikt heroïne de Westeuropese markt in kleine vrachten. Naarmate de heroïne meer in de richting van de afzetmarkt West-Europa komt, wordt zij in steeds kleinere vrachten vervoerd, wat tot gevolg heeft dat de vangsten (dus) steeds kleiner worden als men dichter bij West-Europa komt. Om deze reden zijn er wel grote heroïnevangsten in Oost- of Zuidoost-Europa, en zelden of nooit in West-Europa. Nog hoger in de handelskanalen, zoals in Afghanistan, Pakistan en Turkije, zijn de vrachten heroïne die worden onderschept, weer groter.[114]

Korter gezegd, heroïne bereikt West-Europa hoofdzakelijk vanuit het Oosten en komt in kleinere vrachten naar het westen dan cocaïne, dat direct, en in grote hoeveelheden, West-Europa bereikt. Hoe het ook precies zij met de consumptie van cocaïne in West-Europa, de hoeveelheden die worden onderschept zijn aanzienlijk. Dit komt naar voren uit de volgende tabel:

Tabel 3.1. Hoeveelheden onderschepte cocaïne in een aantal landen van de Europese Unie (in kilo's)
1989 1990 1991 1992 1993 1994
n % n % n % n % n % n %
België 90 1,2 537 3,3 757 4,6 1.221 6,9 2.892 17,1 479 1,7
Duitsland 1.406 18,1 2.474 15,0 964 5,9 1,332 7,5 1.051 6,2 767 2,6
Frankrijk 939 12,1 1.845 11,2 831 5,1 1.625 9,2 1.715 10,2 4.743 16,4
Italië 668 8,6 805 4,9 1.300 7,9 1.345 7,6 1.101 6,5 6.633 22,9
Nederland 1.425 18,3 4.288 26,1 2.492 15,1 3.433 19,4 3.720 22,0 8.200 28,3
Portugal 793 10,2 360 2,2 1.094 6,7 1.893 10,7 219 1,3 1.711 5,9
Spanje 1.852 23,8 5.382 32,7 7.574 46,0 4.454 25,1 5.347 31,7 3.899 13,5
Verenigd Koninkrijk 499 6,4 611 3,7 1.078 6,6 2.248 12,7 709 4,2 2.237 7,7
Andere E.U.-landen 103 1,3 133 0,8 361 2,2 171 1,0 130 0,8 299 1,0
Totaal 7.775 100,0 16.435 100,0 16.451 100,0 17.722 100,0 16.884 100,0 28.968 100,0
Bron: Europol / Europol Drug Unit (1995).

3.3  De in Frankrijk onderschepte cocaïne

In 1994 werd er op Frans grondgebied een relatief grote hoeveelheid cocaïne onderschept: 4.743 kilo. Dit is veel, want in de jaren daarvoor was de onderschepte hoeveelheid aanzienlijk minder geweest: in 1992 was dit 1.625,2 kilo, in 1993 1715,4 kilo (zie ook de vorige tabel 3.1).

De hoeveelheid van 4.742 die in 1994 werd onderschept was ondermeer zo hoog door een grote vangst in Guadeloupe van 2.512 kilo, ofwel 52% van het totaal. De departementen die daarna volgen zijn Aude, Seine Maritime, Val d'Oise (met het vliegveld Roissy) en Finistère. Deze vijf departementen (Guadeloupe incluis) vertegenwoordigden 93% van de Franse cocaïnevangsten in 1994. De belangrijkste onderschepping binnen 'Europees' Frankrijk was een cocaïnevangst van 1.200 kg op de snelweg bij Narbonne.

Uit de volgende tabel blijkt de herkomst van de cocaïne die de laatste jaren door de Franse douane, politie en gendarmerie is onderschept:

Tabel 3.2. Herkomst van de in Frankrijk onderschepte cocaïne (in kilo's)
1990 1991 1992 1993 1994
n % n % n % n % n %
Argentinië 21,3 1,2 15,2 1,8 40,4 2,5 134,7 7,9 91,3 1,9
België 8,7 0,5 0,3 0,0 1,0 0,1 1,3 0,1 12,3 0,3
Brazilië 79,4 4,3 43,4 5,2 48,3 3,0 96,7 5,6 68,5 1,4
Colombia 1.028,1 55,7 330,6 39,8 541,1 33,3 334,8 19,5 1.365,1 28,8
Frankrijk - - 51,0 6,1 0,2 0,0 3,4 0,2 21,7 0,5
Nederland 26,0 1,4 16,0 1,9 8,9 0,5 19,0 1,1 32,5 0,7
Spanje 34,5 1,9 61,6 7,4 30,7 1,9 58,6 3,4 6,8 0,1
Suriname 48,3 2,6 111,0 13,4 121,2 7,5 19,7 1,1 72,8 1,5
Venezuela 2,3 0,1 10,0 1,2 11,7 0,7 377,7 22,0 1.412,7 29,8
Andere landen 560,4 30,4 122,4 14,7 100,4 6,2 190,8 11,1 46,3 1,0
Onbekend 35,6 2,0 69,9 8,4 721,3 44,4 478,7 27,9 1.612,6 34,0
Totaal 1.844,6 100,0 831,4 100,0 1.625,2 100,0 1.715,4 100,0 4.742,6 100,0
Bron: OCRTIS, Jaarrapport 1994.

3.4  Crack

Crack is een derivaat van cocaïne dat sinds de jaren 80 op de markt is. De meest vreemde verhalen doen de ronde over deze stof, terwijl crack in feite niets anders is dan een rookbare vorm van cocaïne.

Crack kan worden verkregen door 'gewone' cocaïne, dat wil zeggen cocaïne-hydrochloride, op te lossen in water, er vervolgens maagzout of ammonia aan toe te voegen, en dit geheel te koken tot het smeltpunt. Door dit eenvoudige chemische proces wordt de oorspronkelijke cocaïne-hydrochloride omgezet in cocaïne-base. Men verkrijgt een olie-achtige druppel die na afkoeling een vaste stof wordt in de vorm van een brokje: crack. Dit proces kan in elke keuken worden uitgevoerd en de bereidingsduur is enkele minuten.

Er is erg veel onduidelijkheid over het -mogelijke verschil tussen crack en gekookte cocaïne. Sommigen zijn van mening dat het om twee verschillende stoffen gaat. Feitelijk verschilt crack niet van freebase-cocaïne of gekookte cocaïne.

De werking van crack verschilt niet wezenlijk van die van cocaïne. Een verschil is wel dat de werking van crack sneller en heftiger van aard kan zijn. Doordat crack wordt gerookt, bereikt het namelijk sneller de hersenen dan cocaïne die wordt gesnoven. De flash van cocaïne wordt bij crack in feite gevoeld binnen een korter tijdsbestek, waardoor zij sterker op de gebruiker kunnen overkomen.

Het probleem van crack, zo wordt wel beweerd, is dat de crash, het effect dat volgt op de euforie, erg vervelend kan zijn. Dit effect zou dermate sterk en onplezierig zijn, dat het door crackgebruikers wel is omschreven alsof zojuist vreselijk nieuws is vernomen.[115] Om aan dit effect te ontkomen zou men daarom een nieuwe dosis nemen. Het is op grond van deze veronderstellingen dat crack wel sterk verslavend wordt genoemd, en zelfs de meest verslavende stof die er bestaat: één keer gebruiken zou al leiden tot afhankelijkheid.

Men vergeet echter vaak dat deze bevindingen over crack vaak zijn gebaseerd op speciale (sub)groepen gebruikers, in veel gevallen de gemarginaliseerde crackgebruikers. Dit is nu eenmaal de gebruikersgroep die het meest zichtbaar is en waar veel van de 'gangbare' verhalen of theorieën op berusten. Te vaak worden bepaalde zichtbare effecten van een drug toegeschreven aan de farmacologische eigenschappen van de stof, waarbij voorbij wordt gegaan aan de sociale setting waarbinnen die drug wordt gebruikt. Bij crack is er overigens geen sprake van enige lichamelijke afhankelijkheid; bij sommige gebruikers kan de crash echter zo sterk zijn dat, uit vrees hiervoor, er wel een sterke geestelijke afhankelijkheid ontstaat.

Crack is met name bekend vanuit de Verenigde Staten waar het begin van de jaren tachtig voor het eerst werd gesignaleerd in New York en Miami. Het gebruik van crack verspreidde zich vervolgens over de rest van de Verenigde Staten in een zodanige mate dat de zomer van 1986 door Amerikanen wel de crack summer is genoemd. Crack zou de Verenigde Staten hebben overspoeld, waarbij met name de grote steden en de zwarte getto's door het verschijnsel werden geraakt.

Door de tragische ervaringen in de Verenigde Staten met de nieuwe drug crack, werd aan het eind van de jaren tachtig in Europa gevreesd ook te worden 'overspoeld' door een crackgolf. Crack heeft Europa echter niet overspoeld. Crack is eigenlijk ook helemaal niet zo nieuw als vaak wordt gedacht. In verschillende landen, waaronder Nederland, wordt al langer cocaïne in base-vorm gebruikt. De gebruikers zetten de cocaïne-hydrochloride zelf (thuis) om in een rookbare vorm zoals crack. Deze gebruikswijze bestaat al langer en heeft niet de zichtbare, tragische gevolgen gehad, die men zou verwachten op grond van de verhalen die over crack de ronde doen.

Wel nieuw is dat crack kant-en-klaar te koop wordt aangeboden op straat en dat de drug in sommige landen meer voorkomt dan in andere landen. Groot-Brittannië was waarschijnlijk het eerste land in Europa waar een crack-probleem ontstond. Het waren met name de Jamaicaanse bendes, de yardies, die zich op deze handel toelegden. Naast Groot-Brittannië heeft crack zich ook in Frankrijk gemanifesteerd als 'probleem-drug'.

3.5  De crackhandel in Parijs

Sinds het einde van de jaren tachtig wordt er in Frankrijk crack op de markt aangeboden, dat wil hier zeggen dat de crack kant-en-klaar op straat te koop is. Het OCRTIS schrijft over de crackhandel dat deze de laatste jaren een grote groei doormaakt ("en pleine expansion").[116] Volgens het OCRTIS wordt de crack voornamelijk geïmporteerd van de Caribische eilanden Sint Lucie en Dominique, maar ook in Parijs vindt produktie plaats.

In het begin ging het hier om een fenomeen dat zich hoofdzakelijk beperkte tot Parijs en omstreken. Sindskort is er ook wel crack in andere delen van Frankrijk te vinden, maar dit is -vooralsnog- op beperkte schaal.

In de beginfase, eind jaren tachtig, ging het bij zowel de straatverkopers als de gebruikers om (Franse) Antillianen, voornamelijk afkomstig uit Guadeloupe en Martinique. Deze Antillianen hebben crack op de Franse markt geïntroduceerd. Aangezien crack in het Caribisch gebied al langer wordt gebruikt, brachten de Antillianen in Frankrijk zogezegd de savoir faire mee, de kennis en ervaring over de wijze waarop dit cocaïnederivaat moest worden bereid en gebruikt.[117]

Gedurende enkele jaren bleef crack zo een geheel Antilliaanse aangelegenheid; (straat)handelaren waren vrijwel altijd van Antilliaanse afkomst. Volgens de arts-onderzoeker François-Rodolphe Ingold, als één der weinigen bekend met deze scene, was in deze beginfase ongeveer 80% van de dealers van Antilliaanse afkomst.

Sinds enkele jaren is een deel van de markt overgenomen door Afrikanen, Senegalezen in het bijzonder. Ook het jaarrapport van het OCRTIS over 1994 maakt melding van deze ontwikkeling. Het constateert over de afgelopen jaren een stijging van de handel in crack onder Antillianen, een handel die inmiddels is overgenomen door de Afrikaanse gemeenschap.[118]

De 'Afrikanen' zijn, sinds zij een groot deel van de crackhandel in handen hebben, hun 'expansie' gaan voortzetten. Van het 'crackcentrum' Stalingrad (19e arrondissement) rukten zij op naar het 'heroïnecentrum' Goutte d'Or (18e arrondissement) om daar de markt van heroïnegebruikers aan te boren. In deze wijk, waar de straatverkoop van heroïne van oudsher in handen is van Maghrebijnen -met name Tunesiërs- heeft dit geleid tot territoriale conflicten tussen de twee groepen.

Een recente ontwikkeling die zich in dit verband voordoet is dat men nu ook Maghrebijnen ziet die crack verkopen. De markt is blijkbaar zo interessant dat ook deze groep zich met de handel is gaan bezighouden. De crackhandel is echter nog grotendeels in handen van Afrikanen, die -ook- hun aanbod aan het verbreden zijn, naast crack verkopen zijn steeds vaker heroïne.

Als men kijkt naar het aantal arrestaties voor crackhandel in Frankrijk, dan gaat het nog niet om zeer hoge aantallen. Evenmin worden er erg grote hoeveelheden in beslag genomen. Wel kan men uit de aantallen gearresteerde crackhandelaren en de daarbij in beslag genomen hoeveelheden een duidelijke ontwikkeling opmaken. Zoals blijkt uit de tabel zijn zowel het aantal crackhandelaren als de daarbij in beslag genomen hoeveelheden de laatste jaren flink gestegen. Werd in 1990 nog slechts 90 in beslag genomen, vier later was de hoeveelheid ruim honderd maal zo groot, meer dan 10 kilo.

Tabel 3.3. Crackhandel: aantal aangehouden handelaren en de daarbij in beslag genomen hoeveelheden (in grammen)
Aantal aangehouden handelaren Onderschepte hoeveelheid crack (in grammen)
1990 16 90
1991 25 399
1992 59 1.948
1993 60 5.212
1994 116 10.235
Bron: OCRTIS (1995).

Met betrekking tot de nationaliteit en etnische afkomst van de handelaren kan het volgende worden opgemerkt. Van de gearresteerde handelaren had bijna een derde (29%) de Franse nationaliteit. Drie andere nationaliteiten die relatief veel voorkomen zijn Senegalezen (15%), Somaliërs (11%) en Dominicanen (6%). Andere landen of gebieden van herkomst die worden genoemd bij de gearresteerde handelaren zijn Gabon, Angola, Sint Lucie, Gambia en (Frans) Guyana.

Navraag bij het OCRTIS leert dat van de gearresteerde crackhandelaren die de Franse nationaliteit hebben, een groot deel afkomstig is van de Franse Antillen. Hier zijn echter geen precieze gegevens over omdat de Franse wet verbiedt dat afkomst of etniciteit wordt geregistreerd. Het is in dit verband overigens opvallend dat er in Frankrijk sinds enkele jaren redelijk open wordt gesproken over de problematiek van crack en Antillianen.[119]

Op grond van het feit dat een aanzienlijk deel van de Franse handelaren behoort tot (zwarte) minderheidsgroepen, gecombineerd met de wetenschap dat de niet-Franse handelaren veelal van Afrikaanse en Caribische afkomst zijn, kan men concluderen dat het hier gaat om een verschijnsel waarbij met name zwarte, etnische minderheidsgroepen zijn betrokken.[120] Voor iemand die enigszins bekend is met de scene of wel eens komt in de buurt van bijvoorbeeld het metrostation Stalingrad in Parijs, geldend als het hoofdstedelijk 'crackcentrum', zal dit laatste geen enkele verrassing zijn. Hier moet wel bij worden aangetekend dat dit geldt voor wat het meest zichtbaar is; over de discretere vormen van gebruik en handel is minder bekend.

Stalingrad wordt in Parijs direct geassocieerd met drugs, in het bijzonder crack.[121] Door schoonveeg-acties van de politie heeft de handel zich van hieruit verspreid over andere delen van de hoofdstad. Stalingrad is hierdoor minder prominent geworden binnen de crackhandel en er zijn secundaire scenes ontstaan, zoals Pigalle, Porte de la Chappelle, République en Strasbourg-Saint-Denis. Bij deze secundaire centra is vaker sprake van een vermenging tussen de crack- en heroïnehandel. De crackhandel is nog steeds met name geconcentreerd in het 19e arrondissement en in mindere mate in het aangrenzende 18e arrondissement.

3.6  Prijs, kwaliteit en verkrijgbaarheid

Prijzen - cocaïne

Cesoni & Schiray noemen in hun overzicht uit 1992 ook de prijzen die er in Frankrijk voor drugs worden betaald. Deze prijsinfromatie is, zo staat vermeld, direct verkregen bij 'gespecialiseerde personen'. Volgens deze bronnen lag in 1990 de prijs van heroïne per gram, met een zuiverheid van 30% tot 50%, tussen de 1.200 en 1.500 frank. In Parijs zou de prijs veel lager liggen, namelijk tussen de 600 en 700 frank.[122] Volgens een studie naar cocaïnegebruik in Parijs, die is uitgevoerd door het IREP, bedraagt de gemiddelde prijs voor een gram cocaïne 800 frank.[123]

Het Ministerie van Binnenlandse Zaken geeft sinds enige tijd een Dossier Stups (de afkorting van 'stupéfiants') uit waarin de gemiddelde straatprijzen van verschillende drugs staan vermeld. Alle regionale recherchediensten ('Services Regionaux de Police Judiciaires') hebben hieraan meegewerkt. In het Dossier Stups van april 1995 staan de prijzen voor cocaïne van zowel 1993 als 1994 aangegeven.[124]

In 1993 waren de prijzen voor cocaïne per gram, uitgesplitst naar verschillende grote steden als volgt:

  • Tot 800 frank: Parijs, Versailles, Marseille
  • Van 800 tot 1.000 frank: Bordeaux, Dijon, Lille, Lyon, Reims, Rouen, Straatsburg
  • Meer dan 1.000 frank: de 'rest' van Frankrijk

In 1994 waren de prijzen voor een gram cocaïne, uitgesplitst naar regio, de volgende:

  • Van 600 tot 800 frank: Nord-Pas de Calais, Normandië, Ile-de-France, Provence-Côte d'Azur
  • 800 tot 1000 frank: de 'rest' van Frankrijk[125]
  • Meer dan 1.000 frank: Bretagne, Languedoc

Prijzen - crack

De prijs die in Parijs op straat voor crack wordt betaald is 100 frank per caillou. Dit is de gewoonlijke eenheid waarin crack wordt gekocht. Deze prijs ligt dus lager dan de gebruikelijke dosis heroïne (van eenvijfde gram) die 200 gram kost.

Crack wordt soms in grotere eenheden verkocht: in de vorm van een gallette. Dit is plat schijfje -gallette betekent letterlijk 'koekje'- dat groter is dan de gebruikelijke verkoopeenheden die in de vorm van een kleine brokje (caillou) zijn. De hoeveelheid van een grotere gallette komt ongeveer overeen met vijf of zes cailloux. De prijs die voor een gallette moet worden betaald is ongeveer 400 frank.[126]

Als men in herinnering roept dat een gram cocaïne 800 frank kost en dat van één gram cocaïne ongeveer 10 cailloux (van elk 100 frank) kunnen worden gefabriceerd, dan is crack per saldo dus iets duurder dan cocaïne. Het is dus niet zo dat crack een goedkope drug is. Het enige verschil tussen enerzijds crack en anderzijds cocaïne en heroïne is dat crack in kleinere, en dus goedkopere eenheden kan worden aangeschaft.

Kwaliteit

Volgens verschillende gebruikers is de kwaliteit van de cocaïne die in Frankrijk wordt aangeboden over het algemeen hoog, vooral als men deze kwaliteit vergelijkt met die van heroïne. Ook volgens het Observatoire Géopolitique des Drogues is de cocaïne op de Franse markt van een relatief hoge kwaliteit.[127] Het IREP daarentegen schrijft dat de gebruikers van cocaïne vaak weinig tevreden zijn over de kwaliteit.[128] Voor zover bekend wordt er van de zijde van politie en justitie (nog) niet systematisch cocaïne op haar zuiverheid getest. Enkele monsters crack die zijn genomen in het kader van een pilotstudie van de Pompidou-groep bleken een zuiverheid van meer dan 80% te hebben.[129]

Verkrijgbaarheid

Eerder is er al op gewezen dat crack nog niet in alle departementen van Frankrijk is aangetroffen. De verkrijgbaarheid van het middel is dus sterk geografisch bepaald. In Parijs is crack redelijk gemakkelijk te krijgen. Iemand die daar op zoek is naar crack, hoeft zich maar te begeven naar één van de bekende verkoopcentra. Ook in de media leest men geregeld hoe eenvoudig het is om in Parijs crack op straat te kopen.[130] De bekende plaatsen zijn Stalingrad, de Hallen, Strasbourg-Saint-Denis, Porte de la Chappelle, etc.

Eerder is er al op gewezen dat het de laatste jaren soms eenvoudiger is om crack te krijgen dan heroïne, om de eenvoudige reden dat dealers liever crack verkopen dan heroïne. De reden dat dealers liever crack verkopen dan cocaïne of heroïne, is niet zozeer gelegen in de winst per deal, want per gram is crack nauwelijks duurder dan cocaïne. Het lucratieve van de crackverkoop is dat de verkoopfrequentie zo veel hoger ligt dan die van heroïne of cocaïne. Crack zou hiermee een drug zijn waarmee een dealer zich verzekerd weet van een klantenkring.

Wederom moet worden opgemerkt dat er geen degelijk bewijs voor bestaat dat deze effecten alleen aan de stof moeten worden toegeschreven. In dit verband wordt wel gesproken van een pharmacocentric view of cocaine.[131] Men zou zich dus ook moeten afvragen waarom gebruikers zo snel behoefte hebben aan 'meer' en waarom er -nog steeds- een groeiende afzetmark voor deze stof is.

3.7  Conclusie

In dit hoofdstuk is een overzicht gegeven van de aanbodzijde van cocaïne en crack in Frankrijk. Hier moet bij worden gezegd dat er in Frankrijk over dit onderwerp weinig bronnen bestaan en dat sommige van de hier gepresenteerde gegevens -zoals over de crackhandel- slechts berusten op enkele summiere bronnen. Een presentatie van deze bronnen brengt het gevaar met zich mee dat andere, minder zichtbare en minder gedocumenteerde aspecten van het verschijnsel in dit overzicht zijn ondervertegenwoordigd. Zodra in Frankrijk over crackhandel wordt gesproken, gaat het bijna automatisch over de crackscene in het noordoosten van Parijs die bestaat uit (extreem) gemarginaliseerde gebruikers. Over discretere vormen van handel is nu eenmaal weinig bekend. Dit overzicht pretendeert daarom niet te beschrijven hoe de handel in cocaïne en crack werkelijk in elkaar steekt, maar beoogt slechts een opsomming te geven van wat er in Frankrijk over dit onderwerp bekend is.

Allereerst is ingegaan op de context van de produktie van, en de handel in cocaïne. Hierbij zijn cijfers getoond van de cocaïnevangsten in de landen van de Europese Unie, waarbij opvalt dat de hoeveelheden sinds enkele jaren zo omvangrijk zijn. De hoeveelheden onderschepte cocaïne zijn namelijk een veelvoud van de heroïnevangsten. Werd er in 1994 5.908 kilo heroïne onderschept, voor cocaïne was dit 28.968, bijna het vijfvoudige. De landen waar de laatste jaren veel wordt onderschept zijn Nederland en Spanje.

Ook de hoeveelheden die in Frankrijk worden onderschept zijn de laatste jaren gestegen. 1994 bleek daarbij in Frankrijk een 'topjaar' met 4.743 kilo, meer dan de vangsten van de drie voorgaande jaren bij elkaar opgeteld. (Overigens werd er in Nederland in dat jaar ook een record gebroken met een onderschepte hoeveelheid van 8.200 kilo.) In tegenstelling tot heroïne, is een te verwaarlozen deel van de cocaïne die in Frankrijk wordt onderschept uit Nederland afkomstig.

Sinds het eind van de jaren tachtig wordt in Frankrijk in toenemende mate crack te koop aangeboden. Begonnen in Parijs, breidt het verschijnsel zich ook buiten de hoofdstad uit, al komt het nog steeds hoofdzakelijk in Parijs voor. Het Parijse metrostation Stalingrad is het traditionele 'centrum' van de crackhandel, maar sinds de politie hier schoonveegacties is gestart, heeft de handel zich verspreid.

In de beginfase was de handel in crack nagenoeg exclusieve (Frans-)Antilliaanse aangelegenheid. Langzamerhand zijn 'Afrikanen' de handel gaan overnemen. Tegenwoordig kan het op sommige plaatsen in Parijs voorkomen dat men eenvoudiger crack kan krijgen dan heroïne. Het is onduidelijk of dit moet worden toegeschreven aan een ruimere aanwezigheid van crack vergeleken met heroïne, of dat het moet worden toegeschreven aan het feit dat dealers liever de lucratievere crack verkopen.

[Previous] [Next]